
สันติอาสา สักขีพยาน เสียงกระซิบจากความเงียบ คือหนังสือที่น่าสนใจอีกเล่มหนึ่งที่ผู้เขียนบอกอย่างชัดเจนว่า เป็นการนำเสนอเรื่องราวของผู้คนที่ได้รับผลกระทบจากความขัดแย้งรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งไม่ใคร่ปรากฏหรือเป็นที่รับรู้ในสังคมไทย และเขียนขึ้นจากประสบการณ์การทำงานในพื้นที่ จึงไม่ยากเลยที่เมื่ออ่านแล้วจะเกิดอารมณ์ร่วมไปกับเนื้อหาที่นำเสนอ ยิ่งมีภาพประกอบที่สื่อเรื่องราวได้ดี ก็ยิ่งรู้สึกเหมือนจะร้องไห้ เช่น หน้า 56-57 ที่ผู้เป็นแม่อายุราว 60 ได้ไปเยี่ยมลูกชายผู้ถูกกล่าวหา ซึ่งจากประสบการณ์ของคนในพื้นที่ก็เป็นที่ทราบกันดี เพราะมีตัวอย่างให้เห็น เช่น โต๊ะอิหม่ามหลายคนที่ถูกสงสัย หรือใครที่ถูกสงสัย เพียงแค่การถูกกล่าวหาหรือการสงสัยนั้นก็อาจนำไปสู่ความตาย หากใครผู้มีหัวใจความเป็นแม่ย่อมรู้สึกเป็นอย่างดี ภาพนั้นได้สะท้อนให้เห็นว่า แม่กำลังโบกมือลาลูกขณะที่ลูกถูกควบคุมตัวจากเจ้าหน้าที่

นอกจากงานเขียนเล่มนี้จะเขียนขึ้นด้วยประสบการณ์แล้วยังจัดได้ว่าเป็นงานเขียนที่ถอดใจเขียน ดังนั้น การอ่าน หากผู้อ่านถอดใจออกมาอ่านบ้างก็จะยิ่งทำให้ได้รับรู้อารมณ์ต่างๆของเหตุการณ์ได้เป็นอย่างดีทีเดียว เช่น สมมติว่าโต๊ะอิหม่ามหรือคนที่ถูกทำร้ายเป็นพ่อหรือเป็นคนรักของเราที่ถูกทำร้าย เราจะรู้สึกอย่างไร หรือหากลูกสาว ภรรยาของเราถูกข่มขืน เราจะรู้สึกอย่างไร เป็นต้น

ยังมีการนำเสนอที่น่าสนใจอีกหลายกรณี เช่น หน้า 97 ที่นำเสนอผู้หญิงคลุมหน้าด้วยผ้าฮิญาบ กับทหารที่ใช้ผ้าคลุมหน้า หากอ่านแบบไม่คิดก็อาจจะเป็นภาพที่ไม่สำคัญอะไร แต่หากพิเคราะห์ดูจะเห็นความเหมือนที่แตกต่างกัน คือ ผู้หญิงปิดหน้าตามหลักการอิสลาม ซึ่งผู้หญิงมีลักษณะของความอ่อนโยน นุ่มนวล แต่ผู้ชายผู้เป็นทหารที่ปิดหน้านั้นเป็นการปิดหน้าด้วยหลักการทหาร คือ มีอาวุธพร้อม อันแสดงถึงความแข็งกร้าว ภาพความเหมือนแห่งความแตกต่างนี้เป็นการเปรียบเทียบที่น่าสนใจอีกเช่นกัน

สุดท้าย หากจะลองพิจารณาที่ภาพปกซึ่งเป็นกุหลาบสีดำ และจงใจมีช่องว่างให้เห็นภาพกลุ่มผู้หญิงเสมือนอยู่ข้างในดอกกุหลาบสีดำ ย่อมสื่อนัยสำคัญบางประการอันเป็นหัวใจของปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ตามธรรมดากุหลาบคือสัญลักษณ์แห่งความรัก กุหลาบในที่นี้ก็คงไม่ต่างกัน แต่เป็นความรักในเพื่อนมนุษย์ และสีดำมักสื่อนัยแห่งความเศร้าหมอง ความตาย และกลุ่มผู้หญิงในดอกกุหลาบซึ่งเมื่อคลี่หรือเปิดปกหนังสือเข้าไปก็จะพบว่าคือผู้หญิงที่กำลังชุมนุมประท้วง เป็นตัวแทนแห่งความรักที่มีเรื่องราวของความเศร้าหมองหรือความตายเข้ามาเกี่ยวข้อง การกระทำดังกล่าวเป็นลักษณะหนึ่งที่แสดงออกถึงความรุนแรงซึ่งย่อมขัดกันกับความอ่อนโยนอันเป็นสัญลักษณ์แห่งความเป็นหญิง ก็อาจจะทำให้เกิดคำถามมากมาย เช่น อะไรที่ทำให้เกิดการชุมนุมของพวกเธอ หากพวกเธอในนามผู้หญิงไม่เจ็บปวดสุดๆพวกเธอจะออกมาหรือไม่ สิ่งที่เกิดขึ้นทำไมพวกเธอจึงออกมา ซึ่งภาพปกก็อาจจะสื่อได้ถึงศักดิ์ศรี เกียรติยศ และเหนืออื่นใด เสียงกระซิบจากความเงียบ นี้ มีคำตอบอยู่แล้วถึงที่มาที่ไป ถึงเรื่องราวของการลุกขึ้นมากระซิบบอก ที่ราวกับว่าการกระซิบจะก้องกังวานสู่โสตประสาทมากยิ่งกว่าการป่าวประกาศด้วยเสียงอันดัง

สิ่งเหล่านี้คือ ตัวอย่างอันน้อยนิดที่น่าสนใจ ซึ่งทำให้เห็นได้ว่าหนังสือเล่มนี้มีประโยชน์อย่างยิ่งกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการแก้ไขปัญหาความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ในเชิงอรรถที่ 3 หน้า 41-42 ปรากฏคำว่า ไล่ยิงชาวบ้าน ทหารพรานตามเข้าไปทำร้ายเขาด้วยไม้ การข่มขืน ก็เป็นคำบอกเล่าที่หลายๆคนอาจจะไม่เคยได้ยินว่าจะเกิดขึ้นจริง หรือเกิดขึ้นจริงๆหรือ มันเกิดขึ้นได้อย่างไร การอ่านหนังสือเล่มนี้จะทำให้เกิดคำถามที่ผู้อ่านอาจจะไม่เคยคิดถามก็ได้ ซึ่งแต่ละคำถามช่างล้วนเป็นคำถามที่น่าสะเทือนใจยิ่ง
|